بیماری یرقان چیست؟ علائم و درمان
یرقان (زردی) یک بیماری است که با زرد شدن پوست، سفیدی چشم و غشاهای مخاطی بدن مشخص میشود. این تغییر رنگ ناشی از افزایش سطح بیلیروبین در خون است. بیلیروبین یک رنگدانه زرد رنگ است که در اثر تجزیه گلبولهای قرمز خون تولید میشود. در حالت عادی، کبد بیلیروبین را از خون فیلتر کرده و آن را به صفرا تبدیل میکند. صفرا سپس به رودهها منتقل شده و از طریق مدفوع دفع میشود. اما در صورت بروز اختلال در عملکرد کبد یا انسداد مجاری صفراوی، بیلیروبین در خون تجمع یافته و باعث زرد شدن پوست و چشمها میشود.
انواع یرقان
یرقان به سه دسته اصلی تقسیم میشود:
یرقان پیش کبدی: این نوع یرقان ناشی از افزایش تولید بیلیروبین در خون است. این افزایش تولید میتواند به دلیل بیماریهایی مانند کمخونی همولیتیک (تجزیه سریع گلبولهای قرمز) یا سندرم گیلبرت (اختلال ژنتیکی کبد) رخ دهد.
· یرقان کبدی: این نوع یرقان ناشی از اختلال در عملکرد کبد است. این اختلال میتواند به دلیل بیماریهایی مانند هپاتیت (التهاب کبد)، سیروز (آسیب مزمن کبد) یا سرطان کبد رخ دهد.
· یرقان پس کبدی: این نوع یرقان ناشی از انسداد مجاری صفراوی است. این انسداد میتواند به دلیل سنگ کیسه صفرا، تومورهای مجاری صفراوی یا التهاب پانکراس رخ دهد.
علائم یرقان
علائم یرقان بسته به علت و شدت بیماری متفاوت است. برخی از علائم شایع یرقان عبارتند از:
· زرد شدن پوست و سفیدی چشم
· ادرار تیره رنگ
· مدفوع کمرنگ یا خاکستری
· خارش پوست
· خستگی و ضعف
· کاهش اشتها
· تهوع و استفراغ
· درد شکم
· تب
در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق، به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام یرقان میتواند به درمان موثرتر بیماری کمک کند.
درمان یرقان
درمان یرقان به علت زمینهای بیماری بستگی دارد. در برخی موارد، یرقان ممکن است خودبهخود بهبود یابد. اما در موارد دیگر، ممکن است نیاز به درمان دارویی یا جراحی باشد.
برخی از روشهای درمانی یرقان عبارتند از:
· درمان علت زمینهای: اگر یرقان ناشی از یک بیماری زمینهای باشد، درمان آن بیماری میتواند به بهبود یرقان کمک کند. بهعنوان مثال، اگر یرقان ناشی از هپاتیت باشد، درمان هپاتیت میتواند به بهبود یرقان کمک کند.
· فتوتراپی: در یرقان نوزادان، فتوتراپی (نوردرمانی) ممکن است برای کاهش سطح بیلیروبین در خون استفاده شود.
· تعویض خون: در موارد شدید یرقان، ممکن است نیاز به تعویض خون باشد.
پیشگیری از یرقان
برخی از راههای پیشگیری از یرقان عبارتند از:
· واکسیناسیون: واکسیناسیون علیه هپاتیت A و B میتواند به پیشگیری از یرقان ناشی از این بیماریها کمک کند.
· رعایت بهداشت: رعایت بهداشت فردی و شستشوی منظم دستها میتواند به پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A کمک کند.
· پرهیز از مصرف الکل: مصرف الکل میتواند به کبد آسیب برساند و خطر ابتلا به یرقان را افزایش دهد.
سخن پایانی
یرقان یک بیماری شایع است که میتواند علل مختلفی داشته باشد. تشخیص و درمان زودهنگام یرقان میتواند به بهبود سریعتر بیماری و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند. در صورت مشاهده هر یک از علائم یرقان، به پزشک مراجعه کنید.شما میتوانید برای یافتن یک متخصص گوارش و کبد خوب در شهر محل زندگی خود به وبسایت گوارش ایران سر بزنید.